Jak konstruktywnie krytykować? 4 wskazówki. Feedback – klucz do rozwoju

W całej społeczności ludzi zainteresowanych rozwojem osobistym jest jedna ważna rzecz, która odróżnia ich sposób myślenia od myślenia przeciętnego człowieka. Mam na myśli podejście do krytyki. Kiedyś bałem się krytyki innych osób, ponieważ konstruktywne wytyczne dotyczące tego co zrobiłem źle, odbierałem na poziomie emocjonalnym pt:”Nie lubię Cię”. Z czasem jednak zrozumiałem, że konstruktywne krytyczne uwagi pod kątem naszych działań są kluczem do rozwoju w każdej dziedzinie.

Brutalna szczerość czy miłe kłamstwo?

Wielu ludzi boi się przyjąć bezpośrednie uwagi pod kątem ich zachowania, kompetencji czy też działań, które podejmują. Czy należysz do tych osób? Z pewnością odczułeś/-aś lekki moment zawahania, bo z jednej strony komfortowo jest słyszeć miłe rzeczy na swój temat, ale z drugiej zastanawiasz się czy za każdym razem gdy słyszysz coś miłego – czy druga osoba jest szczera? Zawsze mnie zastanawiało to, dlaczego ludzie z reguły wolą jak się ich okłamuje mówiąc miłe rzeczy. Najprawdopodobniej na przestrzeni całego swojego życia zetknąłeś/-aś się z komplementem na temat Twoich dokonań lub Twojej osoby, który nie odebrałeś/-aś jako szczery. Pamiętasz jak się wtedy czułeś/-aś? Ja z jednej strony czułem się dość miło, z drugiej zaś byłem zażenowany tym, że ludzie nie potrafią mi powiedzieć prosto z mostu, że to co zrobiłem nadaje się co najwyżej do kosza.

Zaprzyjaźnij się z krytyką

Jeśli rozwijasz się w jakiejś dziedzinie – niezależnie od tego czy w tańcu czy też doskonalisz swój warsztat pisarski – musisz nastawić się na krytykę ze strony osób, które znają się lepiej na danej dziedzinie niż Ty. Zdaję sobie sprawę, z tego, że sytuacja gdy przychodzisz na pierwszą lekcję tańca i zostajesz gruntownie skrytykowany może zgasić Twoją motywację. Podejmując się czegoś, szczególnie na początku nasza pewność tego, że się nadajemy do konkretnego zajęcia jest zazwyczaj mała. Nawet kiedy jeszcze w podstawówce recytowałeś pierwszy raz w życiu wiersz na pamięć – stresowałeś się, ponieważ nie wiedziałeś jak zostaniesz odebrany przez pozostałą część klasy. Nieumiejętna krytyka ze strony nauczycieli mogłaby zniszczyć Twoją wiarę w siebie i pozostawić traumę w kwestii wystąpień publicznych w dorosłym życiu.

Jest wiele osób, które nie potrafią krytykować innych i jedyne na co ich stać to emocjonalne wyrzuty połączone z personalnymi określeniami. Ja jeszcze będąc w szkole dość często spotykałem się z określeniami, że do niczego się nie nadaję albo, że jestem głupi. Na szczęście, dzięki temu, że nie odbierałem tych słów personalnie pozwoliło mi to zachować swoje poczucie własnej wartości na przyzwoitym poziomie. Z biegiem czasu życie pokazało mi, jaką krytykę warto brać do siebie, a którą wręcz przeciwnie – należy od razu usunąć z pamięci i nie prosić więcej tych osób o zdanie.

Jak krytykować i robić to profesjonalnie?

• Odnoś się tylko do konkretnego projektu, wydarzenia, dokonania. Jeżeli udzielasz opinii osobie, która pobiera u Ciebie lekcję śpiewu, powinieneś ustosunkować się tylko do konkretnej lekcji oraz do tego co dana osoba zrobiła nie do końca tak jak powinna. Absolutnie nie wolno odnosić się do cech osobowościowych takich jak na przykład wygląd. Nie wolno też patrzeć przez pryzmat wartości moralnych, rodziny, poglądów politycznych, ani osób z którymi dana osoba się zadaje.
• Nie mów w negatywny sposób. Mówiąc: „Jesteś beznadziejny, wszystko popsułeś” raczej nie uda się zachęcić osoby do pracy nad sobą. Mówiąc w pozytywny sposób w stylu: „Wiesz, uważam, że gdybyś poprawił to i tamto, to byłoby naprawdę znacznie lepiej, bo masz w sobie potencjał.” nasz przekaz brzmi o wiele lepiej.
• Nie krytykuj pod wpływem emocji. Jeśli się zdenerwowałeś/-aś i masz zamiar wykrzyczeć swoje zdanie, zaniechaj. Policz do 10, uspokój się, spróbuj logicznie sformułować konkretne rzeczy, które Ci się nie podobały. Krzycząc na drugą osobę popsujesz relację i sprawisz, że druga osoba zastosuje mechanizm ucieczki i się w sobie zamknie.
• Naucz się mówić komplementy. Feedback jako „kanapka”. Dając feedback drugiej osobie dobrze jest mówić naprzemiennie rzeczy dobre oraz rzeczy wymagające poprawy. Ludzie często popadają w skrajności i jeśli krytykują, robią to zbyt ostro nie wykazując się za grosz empatią w stosunku do drugiej osoby. Zawsze jest coś co można pochwalić np. zaangażowanie w dane działanie lub sam fakt podjęcia wyzwania. To od Ciebie zależy czy dana osoba weźmie sobie do serca Twoje zdanie czy też sprawisz, że zamknie się w sobie i porzuci swoje marzenia, ponieważ byłeś/-aś mało delikatny.

Wpis ten jest w dużej mierze inspirowany moim ostatnim wystąpieniem na evencie „Trybisz To!” w Lublinie. Dzięki konstruktywnej krytyce uczestników jestem w stanie udoskonalić swój warsztat mówcy i wiem, co wymaga poprawy. Dało mi to niesamowitego kopa do działania, ponieważ trafiłem na osoby, które potrafiły szczerze powiedzieć co można by było zrobić lepiej i co nie do końca im się podobało. Dla mnie feedback ten był na wagę złota i wierzę, że kolejne wystąpienia, które poprowadzę będę znacznie lepsze.

Dziękuję wszystkim za wypełnienie ankiety!

Jako owoc pracy z ankietami powstała makieta z charakterystyką dobrego mówcy. Niektóre wyrażenia zostały napisane jako skrót myślowy, ale wiadomo o co chodzi:)

Chciałem również z tego miejsca podziękować Jakubowi Roskoszowi, autora bloga gentlemenfashion.pl za niesamowicie szczerą i konkretną rozmowę w dniu poprzedzającym nasze wystąpienia. Rozmowa z Tobą otworzyła mi umysł i dała niesamowitego kopa do działania. Dzięki 😉